Category: Islami

Fillimet (Origjina) e Islamit

Ndër fetë kryesore më të reja botërore
Origjina e Islamit fillon me Muhamedin rreth vitit 622 pas.K. Kjo fe relativisht e re pretendon se është restaurimi i vërtetë i monoteizmit i filluar nga Abrahami, dhe që si e tillë, që ajo e tejkalon Judaizmin dhe Krishterimin, për të cilat thuhet se ishin të korruptuara dhe të paplota.

Islami bazohet në një nënshtrim të plotë ndaj Perëndisë së “vërtetë”, Allahut. Muslimanët janë të thirrur që të mbajnë “pesë shtyllat” (disiplinat) e Islamit në mënyrë që të fitojnë shpëtimin e përjetshëm.

Pak Sfond
Fillimi i Islamit i akreditohet Muhamedit, i cili jetoi mes viteve 570 dhe 632 pas.K. Ai besohet nga muslimanët që të jetë profeti i fundit dhe më i madh i Perëndisë (“vula e profetëve”). Kur’ani u diktua nëpërmjet tij. Muhamedi u lind në Mekë, por më vonë u detyrua të largohej nga aty rreth vitit 622 pas.K. Nga Meka, Muhamedi ishte instrumenal në themelimin e Islamit si feja zyrtare e Arabisë.

Për muslimanin, Kur’ani është libri i shenjtë i Islamit dhe fjala e vërtetë e Perëndisë. Muhamedi pretendonte që Kur’ani përmban fjalët paraekzistuese dhe të përkryera të Allahut, të diktuara në Arabisht nga ëngjëlli Gabriel. Islami mëson që Kur’ani përmban zbulesën dhe vullnetin e plotë dhe të pandryshuar të Allahut. Kur’ani është pak më i shkurtër se Dhjata e Re në Bibël, dhe është i ndarë në 114 Sura (Kapituj). Çdo Surë përfaqëson një vizion episodik të marrë nga Muhamedi, të cilat (vizionet) shumë historianë muslimanë i kanë përshkruar si kapje apo përpëlitje epileptike që vazhduan përgjatë shumë viteve. Ndërsa Islami respekton disa pjesë të Dhjatës së Vjetër (pesë librat e parë të Dhjatës së Vjetër), Psalmet, dhe katër Ungjijtë ose të gjithë Dhjatën e Re, Kur’ani vetë mbahet si i vetmi vetmi autoritet për fenë Islame. Islami mëson që Kur’ani mund të kuptohet plotësisht vetëm në Arabisht, dhe prandaj, është bërë një detyrim fetar që ta lexosh dhe ta flasësh në gjuhën origjinale. Sipas Islamit, Allahu nuk mund të njihet në një mënyrë personale, por vullneti i tij është i zbuluar plotësisht në Kur’anin origjinal.

Efekti i Sotshëm
Që nga fillimet e veta, Islami ka qenë shpesh herë një fe agresive dhe misionare në orientim. Gjatë 100 vjetëve të para, dhe shpesh herë duke përdorur focën ushtarake, Islami arriti që të shtrihej në Lindjen e Mesme, në shumicën e Afrikës Veriore, dhe deri në Indi. Sot, Islami është feja me rritjen më të shpejtë në botë, dhe me një numër prej një-miliard njerëzish. Më shumë se gjysma e muslimanëve në botë jetojnë në Jug dhe Jug-Lindje të Azisë, 30 përqind në Afrikë, 10 përqind në Lindjen e Afërt e atë të Mesme, dhe 5 përqind kudo tjetër.

Meqenëse muslimanët besojnë që ata adhurojnë Perëndinë e Abrahamit, shpesh herë bëhet pyetja nëse Perëndia i tyre është i njejtë me atë të Biblës. Kur’ani deklaron, “Madje për shkak të thënies së tyre: “Ne e kemi mbytur mesihun, Isain, birin e Merjemes, të dërguarin e All-llahut”. Po ata as nuk e mbytën e as nuk e gozhduan (nuk e kryqëzuan në gozhda), por atyre u përngjau. Ata që nuk u pajtuan rreth (mbytjes së) tij, janë në dilemë për të (për mbytje) e nuk kanë për të kurrfarë dije të saktë, përveç që iluzojnë. E ata me siguri nuk e mbytën atë.” (Nisa 4:157)

Në kontrast, Bibla na mëson që nëpërmjet Krishtit “u krijuan të gjitha gjërat, si në qiej edhe mbi tokë” (Kolosianëve 1:9-23), dhe që “Krishti vdiq për mëkatet tona sipas Shkrimeve, Ai u varros, u ngjall ditën e tretë sipas Shkrimeve” (1 e Korintasve 15:3-4). “Ja se si e shfaqi Perëndia dashurinë për ne: Perëndia dërgoi në botë Birin e Vet të vetëm që ne të jetojmë nëpërmjet Tij. Këtu qëndron dashuria: jo se ne e kemi dashur Perëndinë, por Ai na deshi ne dhe dërgoi Birin e Vet si flijim pajtues për të shlyer mëkatet tona.” (1 e Gjonit 4:9-10).

Kur’ani mëson që duke mbajtur 5 shtyllat e Islamit njerëzit mund të gjejnë favor me Perëndinë. Bibla na mëson që askush nuk mund ta fitojë shpëtimin nëpërmjet veprave të tij. “Sepse me anë të hirit jeni shpëtuar nëpërmjet besimit dhe kjo jo prej vetes suaj, por është dhuratë e Perëndisë, jo prej veprave, që askush të mos mburret” (Efesianëve 2:8-9). Prandaj, ju duhet ta pyesni vetveten, se si veprat e tona të mira, të cilat ne duhet që ti bëjmë vazhdimisht, mund ti anullojnë ato rastet kur ne dështojmë që të bëjmë mirë? Bibla na mëson që, “pa derdhje gjaku nuk ka falje” (Hebrenjve 9:22). “Sepse është gjaku që bën shlyerjen e fajit për jetën” (Levitiku 17:11). Prandaj, paga e mëkatit është vdekja; ndërsa dhurata e Perëndisë është jeta e përjetshme në Jezus Krishtin, Zotit tonë” (Romakëve 6:23).

Burimi: Ky material u morr dhe u përkthye nga faqja “Origin of Islam – Its Imact”. http://www.origin-of-islam.com/

Përktheu dhe përshtati: Elvisi

23 July 2014
Shlyerja e Fajit
Bibla nuk pretendon që Muhamedi ka bërë ndryshime të Fjalës së Zotit. Bibla e konsideron Muhamedin plotësisht profet të rremë. Gjoni 8: 40-43 “Pasardhësit e vërtetë të Abrahamit”. Ata që ndjekin mësimet e Krishtit, e bëjnë këtë sepse besuan në Perëndinë e Abrahamit, Jakobit dhe Isakut, emri i të cilit është Jehova! Isaku ishte biri i premtuar nga Perëndia dhe jo Ismaeli.

Ne kemi për qëllim të predikojmë atë që kemi pranuar si të vërtetë të cilën nuk e kemi hapur vetë por Perëndia na e hapi, sepse është shkruar: “Që mesazhi i kryqit është marrëzi për ata që humbin, por për ne që shpëtohemi është fuqia e Perëndisë” 1 Korth. 1:18.

Cili është Krishti sipas Biblës? Përse duhej një Shpëtimtar? Të na shpëtonte nga se? Si do ta realizonte këtë Perëndia që nuk mund të bierë asnjëherë në kundërshtim me vetveten? Sepse një gjë ta keni të sigurtë se nuk do të gjeni kundërshti mes asaj që Perëndia thotë dhe asaj që Ai kryen, sepse në këtë mënyrë I bie që Ai të mohojë vetveten dhe të jetë gënjështar. Nëse Zoti do ishte gënjeshtar atëherë të gënjeje do ishte e Perëndishme, por përderisa gënjeshtra nuk është e perëndishme, atëherë ne besojmë një Jehova që nuk gënjen.

SHLYERJA E FAJIT

Studimi 1

Themeli

“E jo vetëm kaq, por edhe mburremi në Perëndinë, nëpërmjet Zotit tonë Jezu Krisht, me anë të të cilit tani kemi marrë pajtimin.”

(Romakëve 5:11)

Parathënie

Ç’do të thotë fjala ‘shlyerja e fajit’ ose ‘pajtimi’? Pse ka rëndësi kjo fjalë për besimin tonë të krishterë? Cilat janë bekimet e pajtimit? Këtyre pyetjeve dhe shumë të tjerave si ato do t’ju përgjigjemi në këtë studim.

Përkufizim

Doktrina e ‘shlyerjes së mëkatit’ mund të përkufizohet në këtë mënyrë: “Vepra sakrifikuese e Zotit tonë Jezus Krisht, si në jetën ashtu edhe në vdekjen e Tij, që siguroi shpëtimin e përjetshëm për të gjithë botën, por që bëhet realitet tek ata që pendohen dhe besojnë”. Fjalori e përkufizon këtë shprehje kështu: “Kompensim për një gabim të kryer”.

Shumica e literaturës teologjike (d.m.th. shumica e teologëve) e lidhin punën pajtuese të Krishtit vetëm me vdekjen e Tij mbi kryq, d.m.th. vdekja e Tij ishte pagesa për mëkatin tonë. E megjithatë, ky fakt, edhe pse është i vërtetë, nuk merr në konsideratë bekimet që mund të marrim nga jeta e Tij. Doktrina e pajtimit (shlyerjes së fajit) ka kuptim atëherë kur i studiojmë bashkë si jetën, ashtu edhe vdekjen e Krishtit. Nuk duhet të ndihemi fajtorë, po ta ndajmë shlyerjen e fajit nga personi i Jezus Krishtit.

Terminologjia

Fjala ‘shlyerja e fajit’ hyri në përdorim në shekullin XVI. Ndërkohë që Uilliëm Tindeill po përkthente Biblën në anglisht në 1526, ai vuri re se i duhej një fjalë, e cila mund ta shpjegonte me saktësi doktrinën e shlyerjes së fajit. Kjo fjalë në anglisht do të thotë ‘pajtim’.

Nga vargu biblik në fillim të këtij studimi, vëmë re shlyerja e fajit ose ‘pajtimi’ ka të bëjë me domosdoshmërinë tonë për t’u pajtuar me Perëndinë. Tindeilli dhe përkthyesit e tjerë të Biblës (King James) ishin të mençur dhe e panë se fjala ‘pajtim’ nuk e shpjegonte plotësisht kuptimin e ‘shlyerjes së fajit’, dhe paraqiste mundësinë që shumë vargje të tjera biblike të keqkuptoheshin. Prandaj ata krijuan një fjalë të re, ‘shlyerja e fajit’.

Tek e shqyrtojmë këtë çështje, na vjen në mendje festa izraelite e Jom Kipurit (Dita e Shlyerjes së Mëkatit). Në gjuhën hebraishte, fjala ‘kaper’ do të thotë ‘mbulesë’. Nga ky shpjegim e shohim se vetëm fjala ‘pajtim’ nuk mjafton për të sqaruar doktrinën e shlyerjes së fajit.

Dashuria e shprehur e Perëndisë

‘Shlyerja e fajit’ është dashuria e Perëndisë Atë, e shprehur nëpërmjet Birit të Tij, Jezus Krisht. Pa këtë dashuri, të gjithë mëkatarët do të ishin mjerisht të humbur në mëkat dhe vdekje (Shiko: Gjoni 3:16; 1 Gjonit 4:9; Romakëve 5:8; Romakëve 3:24).

E papërsëritur

Shlyerja e fajit nuk mund të përsëritet gjatë një meshe (në kishën katolike), ose nëpërmjet meritave të të ashtu-quajturve ‘shenjtorë’, ose përmes shenjtërisë vetjake. Vetëm gjaku i Shpëtimtarit na shlyen mëkatin. Sakrifica e Tij është e vetmja pagesë, që u bë një herë për të gjithë (Hebrenjve 10:10-12).

Besimtari duhet të tregojë kujdes që të mos shkojë më tej atyre që thotë Bibla për shlyerjen e fajit. Disa mendojnë se shlyerja e fajit do të thotë se të gjithë do të shpëtohen, kurse të tjerë thonë se shlyerja e fajit i përket vetëm ca vetëve, jo të gjithëve. Bibla nuk përmend as shlyerje faji universale, as shlyerje faji të kufizuar.

Përfundim

Asnjë studim i Biblës nuk do të ishte i plotë, nëse e hedhim poshtë, apo nëse e keqkuptojmë doktrinën e shlyerjes së fajit. Ashtu si degët e një hardhie, kjo doktrinë gërshetohet me të vërteta të tjera të rëndësishme dhe i jep kuptim të plotë temave si p.sh. shpëtimi, shenjtërimi, justifikimi dhe besëlidhja e re. Shlyerja e fajit është me të vërtetë guri i themelit për shpengimin (shpëtimin) tonë nëpërmjet Krishtit.

Studimi 2

Dëshmia e Dhiatës së Vjetër

“Dhe sipas ligjit, gati të gjitha gjërat pastrohen me anë të gjakut; dhe pa derdhur gjak nuk ka ndjesë”.

(Hebrenjve 9:22)

Parathënie

Nga ana shpirtërore, Dhiata e Vjetër nuk do kishte kuptim, nëse nuk do të egzistonte një mundësi për mëkatarin për t’iu afruar Peërndisë përmes një flijimi pajtues. Në qendër të besimit në Dhiatën e Vjetër qëndronte siguria se flijimet ku derdhej gjak, i mbulonin mëkatet, duke bërë të mundur kështu që mëkatari t’i afrohej një Perëndie të shenjtë. Në kohën e Dhiatës së Vjetër, egzistonte një mirëkuptim i përcaktuar lidhur me domosdoshmërinë e shlyerjes së mëkatit. Ky mirëkuptim reflektohej si në njohurinë e fajit në ndërgjegjen e personit, ashtu edhe në njohurinë e pasojave të mëkatit në marrëdhënien e një individi me Perëndinë.

Gjaku

Nuk kishte ndjesë (pajtim), pa u derdhur gjaku i kafshëve të pastra nga ana ceremoniale (Hebrenjve 9:22). Gjaku i një kafshe përfaqësonte faktin se jeta e dikujt tjetri, që ishte i pafajshëm, po sakrifikohej në mënyrë që një mëkatar fajtor të çlirohej e të falej (Levitiku 17:11-14). E përdorim fjalën ‘i pafajshëm’, për arsye se kafsha duhej të ishte ‘pa të meta’ (Eksodi 12:5). Apostulli Pjetër e përdor këtë fakt për të ilustruar Krishtin, që s’kishte asnjë mëkat (1 Pjetrit 1:19).

Festa e Pashkëve na tregon shumë gjëra lidhur me kuptimin e ‘shlyerjes së mëkatit’. Viktima zinte vendin e mëkatarit (Levitiku 1:4; 3:2; 8:13; 4:4, 15, 24, 29; 16:21). Personi duhej ta pranonte se ai ishte me të vërtetë fajtor, në mënyrë që gjaku të shlyente fajin.

Qëllimi i këtij rituali shihet qartë në disa vargje biblike. Tek Levitiku 16:30, ky ritual bëhej për pastrimin e të gjitha mëkateve. Pasazhe të tjera vënë në dukje se ky pastrim sillte si rezultat shpëtimin e jetës së mëkatarit (Levitiku 17:11). Një rezultat tjetër i rëndësishëm ishte rregullimi i një marrëdhënieje të pastër me Perëndinë, sepse shlyerja e fajit kishte vlerë për të gjitha papastërtitë dhe të gjithë rebelimin e Izraelitëve, pa marrë parasysh ç’lloj mëkati kishin kryer ata (Levitiku 16:16). Në këtë mënyrë, mëkatari bëhej një me Perëndinë në dlirësi, nëpërmjet flijimit pajtues për mëkatet.

Shenjtëria e Perëndisë

I gjithë sistemi i flijimit, ashtu siç përshkruhet edhe në Dhiatën e Vjetër, ishte krijuar nga Perëndia për të realizuar katër qëllime:
1. Për të zbuluar se Ai ishte i shenjtë.
2. Për të zbuluar se njeriu nuk ishte i shenjtë, por mëkatar.
3. Për të zbuluar se njeriut i duhej dikush tjetër që ta shpëtonte.
4. Për të treguar se Perëndia ishte i gatshëm për ta falur mëkatarin, jo në bazë të detyrës fetare të tij, por në bazë të një zëvendësi të pafajshëm.
Dhiata e Vjetër e tregon qartë se ofertat (flijimet) në vetvete nuk e shlyejnë mëkatin, por është vetëm hiri i Perëndisë, që e shlyen fajin (Psalmi 51:16-17; Hosea 6:6; Mikea 6:6-8).

Nga ana profetike

Kapitulli 8 i Hebrenjve e sqaron mirë se si sistemi i flijimit në Dhiatën e Vjetër nuk ishte i mjaftueshëm për ta hequr (larguar) mëkatin dhe për ta falur personin përpara Perëndisë. Duhej të krijohej një besëlidhje e re dhe më e mirë, që të bazohej në një flijim të përsosur. Ky Qengj nuk do të ishte një kafshë, që nuk kujdesej për mëkatarin, apo një kafshë, që e flijonin me detyrim. Ky Qengj do të ishte vetë Biri i Perëndisë, i cili, me vetëdashje, do ta flijonte jetën e Tij për të gjithë njerëzit (Isaia 53).

Përfundim

Shlyerja e fajit në Dhiatën e Vjetër kishte si qëllim që t’i tregonte popullit të Perëndisë se ata s’mund ta çlironin vetë vetveten. Shlyerja e fajit i përgatiste ata për ardhjen e Mesias, në mënyrë që, kur Ai të vinte dhe të vdiste mbi kryq, ata ta kuptonin shlyerjen e fajit në Dhiatën e Vjetër. Në fakt, vetëm ata që besojnë në Krishtin i kuptojnë flijimet e Dhiatës së Vjetër, që janë të vështira për t’u kuptuar. Vetëm ata që besojnë tek Krishti, e shohin se këto flijime bëjnë fjalë për Krishtin.

Pra ky është Jezus Krishti. Gjithë çështja e kësaj jete qëndron në atë se çfarë do zgjidhni të bëni ju me Të? Kjo është në fakt arsyeja që në jetojmë, të bëjmë një zgjedhje: pa Krishtin apo me Krishtin në jetën tonë.

Ai do t’u japi një shans të gjithëve për të dëgjuar për të, dhe nëse ne që besuam nuk do ta bëjmë këtë Ai do ti bëjë gurët të flasin ! (Psalmet)

Zoti ju bekoftë!

Perktheu: Magdalena Gjoni

Perdorur me leje te faqes: www.lwbc.co.uk
23 July 2014
Rrënjët e Islamit…

Shpesh të krishterët bëjnë pyetje si këto: “A kanë myslimanët njohuri për Perëndinë? A është Allahu i njëjti perëndi me atë që adhurojmë ne?” Këtyre pyetjeve u janë dhënë përgjigje të ndryshme. Shumë veta kanë këmbëngulur se Allahu është një perëndi i rremë dhe se është mjaft i ndryshëm nga Perëndia dhe Ati i Jezus Krishtit. Të tjerët nuk kanë qenë aq të gatshëm për ta marrë këtë pozicion. Është e qartë se fillimet e Islamit janë më të ndërlikuara se sa është kuptuar zakonisht.

Islami ka të paktën shtatë fillime të ndryshme që lidhen me njëri-tjetrin:

(1)   Besimet shpirtërore arabe të vërteta e të rremë që dolën gjatë mijëra viteve: Shumë prej këtyre besimeve dolën nga paraardhësit e arabeve. Këtu përfshihet Joktani, i cili kishte jetuar para Abrahamit (Shih Zanafilla 10:26-29), si dhe Ishmaeli dhe gjashtë bijë të tjerë të Abrahamit, përveç Isakut (Zanafilla 25:1-5). Disa arabe te quajtur “hanifë”, i ndoqën këto tradita monoteiste më nga afër se sa popullsia e përgjithshme e Mekës.

(2)   Ndikimet e ndryshme te Judenjve: Një numër i konsiderueshëm Judenjsh jetonin ne Arabi ne kohen e Muhamedit. Mund te shihet lehte nga Kur’ani, nga shkrimet e Judenjve dhe nga jeta e Muhamedit se besimet, qëndrimet dhe veprimet e Judenjve e ndikuan Muhamedin edhe pozitivisht, edhe negativisht.

(3)   Ndikimet e ndryshme të krishtera: Disa të krishterë jetonin në Mekë dhe ne Medinë gjatë jetës së Muhamedit. Duket se shume prej tyre nuk ishin shumë të shenjtë, ose ortodokse në besimet e tyre dhe / ose praktikat e tyre. Po ashtu mund të ketë pasur të pranishëm edhe një numër besimtarësh të krishterë të vërtetë. Një i krishterë i supozuar, që ishte i afërm i gruas se Muhamedit, Kadija, madje e inkurajoi Muhamedin si profet.

(4)   Ndikimet nga shpirtrat dhe paganizmi

(5)   Ndikimet nga Zoroasterizmi Persian [Shen: i perkth. Zoroasterizmi eshte feja e themeluar nga profeti Pers Zoroasteri]

(6)   Ndikimet që erdhën nga karakteri, personaliteti dhe zgjedhjet morale te Muhamedit.

(7)   Zgjedhjet morale dhe kulturore te myslimaneve te hershem arabe pas vdekjes se Muhemedit. Përveç kësaj, ashtu si e njohim ne sot, është formuar gjithashtu edhe prej 1400 vjetësh histori dhe prej një numri te madh njerëzish dhe kulturash ne disa kontinente. Bazuar mbi këtë komplet origjinash mund te thuhet se myslimanet (1) dine shume gjera te sakta për Perëndinë (2) ka shume gjera qe ata nuk i kuptojnë për Perëndinë dhe (3) ka gjithashtu shume gabime dhe keqkuptime ne mendjet e tyre lidhur me Perëndinë e vertete.*

Një shkrimtar kristian i ka përshkruar idetë myslimane dhe përvojën e Perëndisë si vijon:

“Është njësoj sikur një person qe ndodhet ne dritën e dobët te agimit te shohë një ndërtesë ne largësi. Ai e sheh ndërtesën, e kupton qe ka vetëm një ndërtesë, por nuk është dot ne gjendje te tregoje nëse është një ndërtesë banimi apo një fabrike. Ai është i sigurt qe ndërtesa është njëkatëshe dhe është e ndërtuar me tulla. Por kur afrohet me shume dhe e sheh ndërtesën ne mes te ditës, ai e kupton se ndërtesa është prej guri dhe jo prej tulle dhe ne vend qe te kishte një ka, ajo ka tre kate. Tani ai e njeh ndërtesën për atë qe është ne te vërtetë. Kur një mysliman e sheh Perëndinë nen dritën e papërsosur te zbulesave Kur’anike dhe me arsyen e vet, ai e sheh fuqinë dhe vullnetin e Perëndisë, por nuk e sheh dashurinë e Perëndisë. Ai sheh unitetin e Perëndisë, por nuk sheh se ai është trinitet dhe unitet. Një njohuri e tille e vërtetë për Perëndinë, është e mundur vetëm kur dikush e sheh Perëndinë ne Birin e Tij, Jezus Krishtin.”

*Marre nga “Një përgjigje e Kristianit për Islamin” nga Uilliam. M.Miller, Presbyterian and Reformed Publishing Co. 1976 (STL, reprint 1986, faqet 75-76)

Shënim: I gjithë materiali është marre dhe përdorur me leje te botuesit dhe nuk mund te përdoret pa lejen e tij “30-Ditet”.

20 July 2014
Çfarë është Ramazani ?
Një përmbledhje e shkurtër për t’ju ndihmuar të kuptoni më mirë se çfarë është muaji i Ramazanit për besimtarët myslimanë.
- Ramazani është një muaj i veçantë dhe tepër i shenjtë kur myslimanët agjërojnë;
- Ramazani është një nga pesë shtyllat e fesë Islame;
- Ramazani është muaji i nëntë i Kalendarit Islamik (sipas Hënës);
- Ramazani është muaji në të cilin ajetet e para te Kuranit i’u shpallen Profetit Muhamed.
- Është kohë adhurimi dhe meditimi; kohë për të reflektuar thellë brenda vetes, për të treguar devocion ndaj Zotit dhe vetë-kontroll; është kohë për të forcuar lidhjet familjare dhe ato shoqërore.
- Dalja e Hënës së Re në fund të Ramazanit shënon festimin e Bajramit të Madh.
Shënim: Kjo përmbledhje është marrë dhe përshtatur nga faqja Burimi.net
20 July 2014
A vdiq Jezusi në Kryq?

Shumë skeptikë dhe myslimanë besojnë që Jezusi nuk vdiq në kryq. Disa thonë që ai mori një ilaç (drogë) që e vuri në gjendje kome dhe që më vonë u ri-zgjua në varr. Por Bibla shpesh herë dëshmon për faktin që Jezusi vdiq në kryq (Romakëve 5:8; 1 Korintasve 15:3; 1 Thesalonikasve 4:14). Por Jezusit nuk i ra të fikët ose u drogua në kryq. Në fakt, ai e refuzoi drogën e zakonshme që u ofrohej viktimave përpara kryqëzimit, e cila i ndihmonte që të duronin dhimbjet (Mateu 27:34), dhe pranoi vetëm ‘uthull’ më vonë (vargu 48) që të shuante etjen.

Në kundërshtim me thëniet e myslimanëve, evidenca që Krishti vdiq në kryq është e pamohueshme. Për këtë mund të konsideroni këto arsye:

E para, Dhjata e Vjetër paratha që Krishti do të vdiste (Isaia 53:5-10; Psalmet 22:16; Danieli 9:26; Zakaria 12:10). Dhe Jezusi i përmbushi profecitë e Dhjatës së Vjetër për Mesinë (Mateu 4:14; 5:17-18; 8:17; Gjoni 4:25-26; 5:39).

E dyta, Jezusi paralajmëroi shumë herë gjatë shërbesës së tij që ai do të vdiste (Gjoni 2:19-21; 10:10-11; Mateu 12:40; Marku 8:31). Tipikë është pasazhi tek Mateu 17:22-23 i cili thotë, “…Biri i njeriut do t’u dorëzohet në duart e njerëzve, dhe ata do ta vrasin; por ditën e tretë ai do të ringjallet….”

E treta, të gjitha parathëniet e ringjalljes së tij, qoftë në Dhjatën e Vjetër (Psalmi 16:10; Isaia 26:19; Danieli 12:2), dhe në Dhjatën e Re (Gjoni 2:19-21; Mateu 12:40; 17:22-23) janë të bazuara në faktin që ai do të vdiste. Pasi vetëm një trup i vdekur mund të ringjallet.

E katërta, natyra dhe lloji i plagëve të Jezusit na tregojnë që ai duhet të ketë vdekur. Ai nuk kishte fjetur gjumë natën përpara kryqëzimit. Ai u rrah dhe u fshikullua disa herë. Atij iu këputën gjunjët në rrugën për tek kryqi ndërsa mbante kryqin e tij mbi shpatulla. Vetëm këto dy gjëra në vetëvete, pa marrë parasysh kryqëzimin, ishin fizikisht shumë të lodhshme dhe sfilitëse.

E pesta, natyra e kryqëzimit ishte e atillë që e bënte vdekjen të pashmangshme. Jezusi ishte i kryqëzuar që nga ora 9-të e mëngjesit (Marku 15:25) deri pak para perëndimit të diellit.

E gjashta, tejshpimi i brinjës me shtize, nga e cila doli “gjak e ujë” (Gjoni 19:34) është provë që ai kishte vdekur fizikisht përpara tejshpimit. Kjo është një provë mjekësorë që personi ka vdekur.

E shtata, Jezusi tha që ai po vdiste kur ai tha: “O Atë, në duart e tua po e dorëzoj frymën Time! Pasi tha këto, dha shpirt.” (Luka23:46). Gjoni thotë, “Përkuli kokën e dha shpirt” (Gjoni 19:30). Klithma e tij u dëgjua nga të gjithë ata që ishin mbledhur aty (Luka 23:46-49).

E teta, ushtarët Romakë, të cilët kishin shumë eksperiencë me kryqëzimin e njerëzve, e shpallën Jezusin të vdekur. Megjithëse ata praktikonin thyerjen e këmbëve të viktimave në mënyrë që të shpejtonin vdekjen (në mënyrë që i kryqëzuari të mos kishte mundësi që ti shtynte këmbët lart për të marrë frymë), kur erdhi radha e Jezusit ata nuk ia thyen këmbët pasi ai kishte vdekur prej kohe (Gjoni 19:33).

E nënta, Pilati u sigurua dyfish që Jezusi kishte vdekur përpara se t’ja jepte trupin e tij Jozefit në mënyrë që ta varrosnin. “Pilati u çudit që tashmë kishte vdekur. Dhe thirri centurionin dhe e pyeti nëse kishte vdekur prej shumë kohe. Dhe si u sigurua nga centurioni, ia la trupin Jozefit.” (Marku 15:44-45).

E dhjeta, Jezusi qëndroi i mbështjellur me rreth 15 kilogram copa dhe erza dhe u vendos në një varr të mbyllur për tre ditë (Gjoni 19:39-40; Mateu 27:60). Nëse ai nuk do të kishte vdekur akoma, pra nëse ai nuk kishte vdekur deri atëhere, ai do të kishte vdekur për shkak të mungesës së ushqimit, ujit, dhe ndihmës mjekësorë.

E njëmbëdhjeta, autoritete në fushën e mjekësisë, të cilët i kanë analizuar rrethanat dhe natyrën e vdekjes së Krishtit kanë konkluduar që në fakt Krishti vdiq në kryq. Një artikull në Revistën “Journal of the American Medical Society” (21 Mars, 1986) shkruan: “Qartësisht, pesha e evidencës historike dhe mjeksore tregon që Jezusi vdiq përpara plagës që ju bë në brinjë dhe mbështet njohurinë tradicionale që shtiza, e cila u fut në brinjën e tij të djathtë, me siguri shpoi jo vetëm mushkërinë e tij të djathtë por gjithashtu perikardiumin dhe zemrën e tij gjë që e bëri vdekjen e tij të sigurtë. Njëkohësisht, interpretimet të cilat bazohen në teorinë që Jezusi nuk vdiq në kryq bien ato janë në mospërputhje me njohuritë mjekësorë të sotshme.”

E dymbëdhjeta, historianë jo-të krishterë dhe shkrimtarë nga shekujt e parë dhe të dytë kanë shkruar në lidhje me vdekjen e Krishtit. Jozefi, një historian çifut i kohës së Krishtit, besonte që Jezusi vdiq në kryq. Ai shkroi, “Pilati, sipas sugjerimit të kryetarëve tanë, e dënoi atë që të kryqëzohej në kryq.” Njësoj, historiani Romak, Kornelius Takitus, shkroi “një njeri i urtë që quhet Jezus….Pilati e dënoi atë që të ndëshkohej dhe të vdiste.” Ai gjithashtu shkroi që dishepujt e Jezusit “raportuan që ai u ishte shfaqur atyre tre ditë mbas kryqëzimit të Tij dhe që ai ishte i gjallë.” Sipas Julius Afrikanus, një historian i shekullit të parë, “kur po diskutonte errësirën gjatë kohës së kryqëzimit të Krishtit,” foli në lidhje me këtë fenomen si një eklips. Shkrimtari grek I shekullit të dytë, Lukian, flet në lidhje me Krishtin si “burri që u kryqëzua në Palestinë sepse ai futi një kult në botë.” Ai e quan atë “sofisti I kryqëzuar.” Letra e Mara Bar-Serapion, e cila mbahet në Muzeun Britanik, flet në lidhje me vdekje e Krishtit, duke pyetur: “Çfarë avantazhi patën Judenjtë kur ekzekutuan Mbretin e tyre të urtë?” njëkohësisht, edhe Talmudi I Judenjve thotë, “në mbrëmjen e Pashkës ata e kryqëzuan Jeshu-n (e Nazaretit)…Duke I thënë çdo-kujt që te dilte në mbrojtjen e tij. Por nuk gjetën askënd në mbrojtjen e tij dhe e kryqëzuan në mbrëmjen e Pashkës.” Së fundi, ishte shkrimtari Romak, Flegon, i cili foli në lidhje me vdekjen dhe ringjalljen e Krishtit në Kronikat e tij, duke thënë, “Jezusi, gjatë kohës që ishte gjallë, nuk bëri gjë që ta ndihmonte vetëveten, por ai u ngrit pas vdekjes, dhe tregoi plagët e dënimit të tij, dhe tregoi se si duart e tij qënë shpuar nga gozhdat.” Flegoni gjithashtu përmendi “eklipsin në kohën e Çezarit Tiberius, gjatë mbretërimit të të cilit Jezusi u kryqëzua, dhe tërmetet e forta që ndodhën gjatë asaj kohe.”

E Trembëdhjeta, shkrimtarët e parë të Krishterë pas kohës së Krishtit konfirmojnë vdekjen e Tij në kryq me kryqëzim. Polikarpi, një dishepull I apostullit Gjon, vazhdimisht e afirmoi vdekjen e Krishtit, duke folur, për shembull, për “Zotin tonë Jezus Krisht, I cili për mëkatet tona vuajti deri në vdekje.” Ignatius ishte një mik I Polikarpit. Ai gjithashtu qartësisht e afirmoi vuajtjen dhe vdekjen e krishtit, ai tha, “Dhe Ai me të vërtetë vuajti dhe vdiq, dhe u ringjall përsëri.” Përndryshe, ai shton, të gjithë apostujt e Tij të cilët vuajtën për këtë bindje, vuajtën kotësisht. “Por (në të vërtetë) asnjë prej atyre nuk vuajti kotësisht; pasi Zoti vërtetësisht u kryqëzua nga të pafetë. Në dialogun e tij me Trifo Judeun, Justin Martyr thekson që Judenjtë e asaj kohe besonin që “Jezusi (ishte) një mashtrues nga Galilea, të cilin ne e kryqëzuam.”

Kjo dëshmi e vazhdueshme që nga Dhjata e Vjetër deri tek Etërit e hershëm të kishës, duke përfshirë besimtarë dhe jo-besimtarë, Judenjë dhe Paganë, është një evidencë mëse e mjaftueshme për atë që Jezusi me të vërtetë vuajti dhe vdiq përmbi kryq. Por nëse është një fakt I stabilizuar që Jezusi vdiq, atëhere gjithashtu është fakt që Ai u ringjall prej së vdekurish, meqënëse evidenca për këtë është fortësisht e barabartë që Ai u ringjall prej së vdekurish. Atëhere, kjo do të vërtetonte në mënyrë të mrekullueshme thënien e Tij që Ai është Biri i Perëndisë.

Elvis Plaku

7 April 2012